Małe kobietki - Louisa May Alcott

Lata 60’ XIX wieku, miasteczko Concord w stanie Massachusetts, Stany Zjednoczone. Właśnie tutaj dorastają cztery siostry March – Meg, Jo, Beth i Amy. Każda z dziewcząt, obdarzona wyjątkowym talentem, przeżywa tam swoje radości i smutki. Wzrastają one w cnotach pod czułymi skrzydłami Marmisi, karmione nadzieją na jak najszybszy powrót Ojca, który służy jako kapelan na wojnie secesyjnej walcząc za Abrahamem Lincolnem i północnymi stanami o zniesienie niewolnictwa. Dziewczęta starają się sumiennie wykonywać swoje obowiązki, wykorzystywać każdy dzień i pracować nad swoimi wadami. W chwilach, w których nie zajmują się rozwijaniem swoich pasji wystawiają przedstawienia teatralne, poddają się literackim dysputom w Klubie Pickwicka, chadzają na proszone przyjęcia bądź psocą wraz ze swoim sąsiadem, Lauriem. Tak radośnie płynie czas w domu March’ów, w którym najbardziej oczywistymi sprawami są oddanie, miłość i wzajemny szacunek.

 Pierwszy raz powieść Louisy May Alcott została wydana w latach osiemdziesiątych XIX wieku, czyli na długo przed „Anią z Zielonego Wzgórza”, która w kręgach kultury europejskiej osiągnęła dużo większą popularność. Moje pierwsze spotkanie z siostrami March nastąpiło lata temu, gdy byłam w szkole podstawowej. Do dziś pamiętam stary egzemplarz „Małych kobietek” z biblioteki, z którego unosił się intensywny zapach perfum. Teraz postanowiłam odświeżyć lekturę tego klasyka, do czego skłonił mnie film, który w moim odczuciu również jest arcydziełem i miał niedawno swoją premierę na ekranach polskich kin.

 Styl, w którym utrzymana jest powieść charakterystyczny jest dla pozycji z tamtego okresu. Sporą zasługę w dobrym odbiorze dzieła ma na pewno znakomite tłumaczenie, które stara się w przystępny sposób oddać ówczesne realia współczesnemu czytelnikowi. Wykreowany przez autorkę świat jest niesamowicie barwny i ciekawy, podobnie jak bohaterowie, niezwykle żywi i osobliwi. 

 Najstarsza z sióstr, Margaret, w chwili rozpoczęcia powieści ma 16 lat. Jest ułożoną dziewczynką, ceni sobie prawidłowe obyczaje i zawsze stara się być miła. Obdarzona wyjątkowym talentem aktorskim Meg nie chce jednak kontynuować przygody ze sceną i wybiera życie rodzinne i prowadzenie swego własnego Gołębnika. Obserwujemy ją jako dorastającą dziewczynę a potem młodą żonę i matkę, która z kochającym mężczyzną u boku stara się pogodzić z faktem, że prawdziwe życie nie opływa w takie luksusy, jakich oczekiwała i bohatersko stawia czoła zalążkom swojej próżności.

 Rok młodsza od niej, 15 letnia Josephnie żałuje, iż nie urodziła się jako chłopiec, gdyż wtedy nic nie powstrzymałoby jej od wyruszenia na front. Posiada ogromny talent literacki, tworzy sztuki, wiersze, opowiadania i powieści. Stara się postępować właściwie i tak, jak wypada, jednak nie potrafi zrobić niczego wbrew sobie. Ciężko pracuje nad ujarzmieniem swojego porywczego temperamentu. Jo jest wyjątkowo roztrzepana i niezgrabna, nie brak jej jednak zaradności i nie sposób jej nie polubić. Po ciężkich próbach zgotowanych jej przez los wyrusza do Nowego Jorku by tam zarobić na życie swoją twórczością i otworzyć się na nowe doświadczenia...

 Elizabeth poznajemy w wieku 13 lat. Jest to cicha i nieśmiała dziewczynka, zagłębiona bez reszty w swojej muzyce. Kocha grać na fortepianie i drobnymi gestami ubarwiać codzienność osób, które kocha. Jest dobrym duchem całego domostwa, ale też okolicy. Beth nie czyni wielkich planów na przyszłość i korzysta z każdej chwili, jaką dostaje od życia. Z pozoru stanowi tło, jednak tylko ona potrafi tak pięknie wyeksponować zalety i dobroć innych. 

 Nie ma chyba w Concord barwniejszej i rezolutniejszej postaci niż 12 letnia Amy Curtis March. Dziewczynka ta, z pozoru próżna, ewoluuje na kartach powieści w poważną, świadomą swej wartości młodą kobietę. Amy to utalentowana artystka, która zjeździła pół Europy malując piękne pejzaże. Serce zawsze podpowiada jej jak postąpić, by postąpić właściwie. Szukała siebie na salonach całego świata, jednak wszystko, co było jej potrzebne do szczęścia odnalazła tuż za rogiem i jak nikt inny potrafiła to docenić. 

 „Małe kobietki” to powieść autobiograficzna. Sama autorka wychowywała się w posiadłości Orchard House właśnie w Concord, wraz ze swoimi trzema siostrami. Ona jest pierwowzorem postaci Jo, a jej siostry - pozostałych bohaterek. Wiele poruszonych przez autorkę wątków miało swoje odbicie w realnych wydarzeniach z ich życia, jest więc ciekawym źródłem historycznym.

Była to pierwsza tego typu powieść, przeznaczona stricte dla dorastających dziewcząt. Książka niosła za sobą moralizatorskie, konserwatywne przesłanie, przedstawiające młodym kobietom w erze rosnącego kapitalizmu wartość pracy czy znaczenie predestynacji, ucząc zarazem dobrych manier i obycia w towarzystwie. To konserwatywne przesłanie może być dla odbiorcy nieco drażniące, książka uczy jednak wielu dobrych i wartościowych postaw jak pomoc drugiemu człowiekowi, bezwarunkowa miłość czy podążanie za własnymi marzeniami.

 Urocza, ciepła, niekiedy przejmująca i wartościowa opowieść o dorastaniu, uczeniu się życia i przyjmowaniu go takim, jakim jest nam dane. Pozycja która pocieszy, czasem zasmuci, bezsprzecznie jednak warta jest poznania. Książka, która pokazuje, do jak wielu wspaniałych rzeczy, poza miłością i zamążpójściem, zdolne są kobiety. Dobra lektura na jesienne wieczory, dobra również, by ją sobie dawkować. Ciekawa propozycja nie tylko dla małych kobietek, ale też tych nieco starszych jak i już dojrzałych. Idealna dla adeptów starego stylu, jednak tym preferującym współczesny również powinna przypaść do gustu. 

Fanom kinematografii polecam również film z 2019 roku w gwiazdorskiej obsadzie. Znakomite zdjęcia, scenografia, kostiumy, muzyka i gra aktorska! Istne arcydzieło!

Tytuł: Małe kobietki i Dobre żony
Autor: Louisa May Alcott
Tytuł oryginału: Little Women. Good Wives
Tłumaczenie: Ludmiła Melchior-Yahil, Paulina Breiter
Wydawnictwo: Poradnia K.
Data wydania: 2020
Stron: 512