Wiadomość - Tove Jansson

 Młoda kobieta wysyła listy do Evy, jednak nigdy nie otrzymuje odpowiedzi. Inna zabiera swoją łódź na podróż w głąb siebie. Rozmowy z Samuelem zazwyczaj są trudne i prowadzą raczej wstecz. Robert listownie kończy znajomości, nawet jeżeli nigdy ich nie rozpoczął. Ilustrator wyjeżdża do upuszczonej chaty w poszukiwaniu inspiracji, mimo że miał ją tak blisko siebie. Młody letnik, sceptyczny wobec świata Elis odkrywa, że jego priorytety nie były tak ważne, jak mu się wydawało. Malarz wpada na szalony pomysł, by z pomocą swojej narzeczonej ukraść z muzeum najpiękniejsze pośladki jakie widział – całe z marmuru. Życie Erika i Alexandra czy Eleny i Róży nie jest pozbawione niedomówień. Pewien podróżnik jest już zmęczony tym, że rzesze przypadkowych osób opowiadają mu historię swojego życia. Klara przepada za pisaniem listów. Na niewielkiej wyspie kobieta stara się wieść egzystencję niezamąconą obecnością pewnej wiewiórki. Rysownik popularnego komiksu stara się znaleźć odpowiedź na pytanie co stało się z jego poprzednikiem. Jonna i Mari fotografują, odwiedzają cmentarze i oczekują przyjazdu Władysława. Bliżej nieznana autorka dokłada wszelkich starań by gościowi z Japonii pokazać wilka. Życie z idealną kuzynką Karin nie należy do najłatwiejszych. Stella, w poszukiwaniu tego, co porzuciła, odwiedza swoje dawne atelier. Matka i córka spędzają czas w domu Anglika, który gdzieś zniknął. Victor rozumie swojego ojca dopiero po opuszczeniu domu.

Te i inne historie składają się na „Wiadomość”...

 Po „Wiadomość”, zbiór opowiadań Tove Jansson sięgnęłam już po raz trzeci. Stanęłam przed koniecznością napisania na studia eseju o wątkach autobiograficznych w twórczości wybranego autora, na podstawie jego twórczości, biografii i korespondencji. Pierwszy twórca, o którym pomyślałam, to właśnie Tove Jansson! Co jak co, ale do tego zadania nadaje się ona wprost idealnie!

Niektóre z opowiadań zawierają faktycznie wątki autobiograficzne z życia Jansson, a część bohaterów to w pewnym sensie alter ego autorki. Tym, co aż bije z kart wydania, to obecność w nich sztuki, która była jej bardzo bliska – wiele wątków w opowiadaniach oscyluje wokół aspektów tworzenia czy życia artystów różnorakich dziedzin. 

 Tym, co chyba najbardziej cenię w twórczości fińskiej pisarki jest niespotykana zdolność obserwowania i ubierania w słowa rzeczywistości. W „Wiadomości”, jak i w całej twórczości autorki, historie nie są opowiadane, one dzieją się na naszych oczach, często kończąc się w najmniej oczekiwanym momencie. Przede wszystkim ważne są uczucia, całą książkę bardziej się czuje, niżeli czyta. Autorka w niesamowity sposób ilustruje za pomocą słów emocje, widoki a nawet zapachy. Jej opowiadania to swego rodzaju wycinki z doczesności – prozaiczne i intymne zarazem. Kreowany przez nią świat wydaje się istnieć na pograniczu rzeczywistości i tego, co się wydaje...

 Prozę Jansson cechuje też niewymowna prostota. Tak jak pisałam przed laty, przy okazji recenzji "Córki rzeźbiarza" autorka wyraźnie oddziałuje na czytelnika, przy użyciu oszczędnych środków. Widoczny jest minimalizm słowny, a sporo istotnych przekazów napisanych jest pomiędzy wierszami. Twórczość autorki to także charakterystyczna nostalgia, z dozą skandynawskiej melancholii. Z opowiadań, przepełnionych prostą, życiową mądrością bije także ogromny spokój i brak pędu. 

 „Wiadomość” to widnokrąg codzienności. To samotność bohaterów, która swoje ujście znajduje w braniu życia takim, jakim jest nam dane. To bezradność, spostrzegawczość, ale też zdolność zatrzymania się. To zwykłe życie, ale niezwykłe refleksje o nim. To uczucia, emocje i przemyślenia, które namacalnie oddziałują na odbiorcę. Ty też możesz stać się ich udziałem...

Tytuł: Wiadomość

Autor: Tove Jansson

Tytuł oryginału: Meddelande

Tłumaczenie: Justyna Czechowska, Teresa Chłapowska

Wydawnictwo: Marginesy

Data wydania: 2015

Stron: 320