Reisefieber - Mikołaj Łoziński

 Daniel, pracujący nad „nowoczesną powieścią” pisarz w średnim wieku zostaje poinformowany o śmierci swojej matki, z którą od kilku lat nie utrzymywał żadnego kontaktu. Mężczyzna opuszcza Nowy Jork i swoją partnerkę, Annę, i wyrusza do Paryża, by pozamykać pewne sprawy, których Astrid Reis przed odejściem z tego świata sama domknąć nie zdążyła. Podróż śladem matki i nigdy nie wyjaśnionych rodzinnych niedomówień okazuje się dla mężczyzny wędrówką przede wszystkim w głąb samego siebie...

 „Reisefieber” to powieść, która została wydana w 2006 roku. W roku 2007 powieść została nominowana do Literackiej Nagrody NIKE. Do jej napisania zainspirowało autora pewne spotkanie z autentycznymi osobami na jego życiowej ścieżce, które na tyle zawładnęło jego myślami, że na jego kanwie musiał osnuć swoją opowieść. Uważny czytelnik znający biografię pisarza i okoliczności powstania powieści może nawet dopatrzyć się na kartach książki postaci samego autora.

 W powieści autor próbuje podjąć się uporządkowania chaosu życiowego wykreowanego przez siebie bohatera, który żyje w świecie wspomnień i niewyjaśnionych spraw. Wiele rozdziałów jego życia nie zostało jeszcze domkniętych, co nie pozwala mu iść do przodu. Powieść jest niesamowicie wielowymiarowa. Narracja, trzecioosobowa, pełna jest splotów, przypomina swego rodzaju mozaikę. Przywodzi nieco na myśl narrację o filmowej wrażliwości, pełną ostrych cięć i przeskoków pomiędzy wątkami, co nie dziwi, gdyż autor pochodzi z rodziny filmowców. Tok narracji jest retrospektywny. Pomiędzy słowami wiele dowiedzieć się możemy przykładowo ze snów głównego bohatera, które początkowo wydają się nie mieć znaczenia, jak jednak okazuje się później – wiele wyjaśniają. Powieść wydaje się stale prowadzić do punktu kulminacyjnego, który niezwykle trudno jest jednak odnaleźć czy zdefiniować. Czy w ogóle historia ta takowy posiada?

 Postać samego Daniela również jest bardzo trudna do zdefiniowana. Czytelnik dosyć prędko orientuje się, że bohater napotkał pewne trudności w procesie swojego dojrzewania. Jako pisarz od lat stara się napisać nowoczesną powieść, ale wcale nie interesuje go świat, a tym bardziej inni ludzie. Nieustannie sam jest dla siebie zagadką i w centrum wszystkich problemów dostrzega wyłącznie swoją osobę. Nie potrafił ułożyć swojej relacji z matką, za co winę zrzuca na karb braku ojca. Tak samo nie potrafi ułożyć czy sformalizować swojej relacji z Anną, chociaż ma świadomość, iż nie jest to kobieta podobna do jego wcześniejszych partnerek, z którymi łączyły go skomplikowane relacje, bo potrzebował ich tylko by przeglądać się w ich oczach. Astrid, matka Daniela, również jest postacią zagadkową. Roztrzepana, niekoniecznie żyjąca „tu i teraz” kobieta po sześćdziesiątce, która nigdy nie potrafiła ułożyć sobie życia. Skomplikowane relacje kobiety z ojcem, matką i wreszcie siostrą rzutują na życie jej syna, który cierpi także z powodu braku ojca. Pomiędzy matką a synem, skazanym tylko na siebie, wywiązuje się kompleks Edypa, który nie miał nigdy okazji zostać pozytywnie rozwiązanym, co nie wpłynęło pozytywnie na życie żadnego z nich i doprowadziło do znamiennego w skutkach nieporozumienia. Zarówno Daniel, jak i Astrid starają się znaleźć przyczynę upadku swojej relacji. 

Tytuł książki, reisefieber, to z języka niemieckiego „stan zdenerwowania przed podróżą”. Taka właśnie tytulatura jest to ze strony autora zabiegiem fascynującym – wyraża nie tylko zdenerwowanie przed podróżą, tą na inny kontynent śladem utraconej matki i przeszłości, wędrówką w głąb siebie, ale także zdenerwowanie przed samym sobą, jak i matką, prawdą o nich samych – bo nazwisko obojga bohaterów to właśnie „Reis”. Ciekawe, prawda?

 Reisefieber to brutalnie prawdziwa opowieść o dojrzewaniu, braku zrozumienia i mierzeniu się z rodzinną traumą. Historia wędrówki, którą być może wielu z nas zmuszonych było - lub będzie - w swoim życiu odbyć. Przekrój trudnych relacji, które komplikują się z dnia na dzień, bez naszej zgody, poza naszą świadomością. To wreszcie historia lęku - lęku przed stanięciem w prawdzie o sobie samym...

Tytuł: Reisefieber

Autor: Mikołaj Łoziński

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Data wydania: 2011 (pierwsze wydanie: 2006)

Stron: 220